Cây cẩm lai công trình là một loại cây lấy gỗ quý hiếm có giá trị thẩm mỹ và kinh tế cao. Tuy nhiên không phải cũng biết cách nhận dạng cây cẩm lai đúng.
1. Cây cẩm lai là cây gì?
Cây gỗ cẩm lai có tên khoa học là Dalbergia Oliveri Gamble, tiếng anh gọi là Vietnamese Rosewood. Tại Việt Nam cây cẩm lai là một loại cây lấy gỗ quý hiếm, phân bố nhiều tại các tỉnh miền Trung ( Quảng Trị, Đà Nẵng, Phú Yên, Khánh Hòa,…), các tỉnh miền núi Tây Nguyên ( Gia Lai, Đak Lak, Dak Nong, Lâm Đồng,…) và một số tỉnh miền Đông Nam Bộ ( Tây Ninh, Bình Phước,…).
Gỗ của cây cẩm lai rất cứng, bền đẹp, ít bị nứt do khí hậu và chống mối mọt rất tốt, có mùi hương thơm khá đặc biệt, nên được có giá trị kinh tế cao. Gỗ cẩm lai rất được ưa chuộng trong sản xuất các món đồ mỹ nghệ và nhạc cụ gỗ cao cấp. Đặc biệt, gỗ trắc và gỗ lõi đều có thể sử dụng được và mang lại giá trị xuất khẩu rất cao.
2. Đặc điểm sinh thái cây cẩm lai
Cây cẩm lai mọc rải rác hoặc thành quần thể nhỏ, có thể tìm thấy loài cây này trong cả ba kiểu rừng: bằng lăng mưa mùa nhiệt đới trên nền đất thấp, độ cao 100 - 700m, thậm chí cho tới 1200m so với mặt nước biển; rừng cây hỗn giao tre nứa, rừng bán rụng lá cây họ Dầu và rừng cây lá rộng mưa mùa nhiệt đới trên đất thấp.
Cây gỗ cẩm lai có thể sinh trưởng và phát triển trên nhiều nền đất khác nhau, ưa chuộng và phát triển tốt nhất trên nền đất Bazan vàng đỏ hoặc đất bồi tụ tầng dày. Ngoài ra cây còn mọc ở những nơi có mặt đất bằng phẳng, độ dốc thấp, thường là ở ven sông, suối có độ ẩm cao.
Cây cẩm lai công trình ưa sáng, khi nhỏ có thể chịu được khi bị che bóng râm, lớn lên cây sẽ cần nhiều ánh sáng, thường chiếm tầng cao của tán rừng. Cẩm lai là loài cây công trình sinh trưởng chậm, ra hoa vào tháng 4-5 và quả chín vào tháng 6-12, có khả năng tái sinh hạt và tái sinh chồi tốt.
3. Cách trồng cây cẩm lai công trình
Bởi đặc tính sinh trưởng kém hơn so với các cây thân gỗ khác nên cần đặc biệt chú ý cách trồng cây cẩm lai công trình:
- Kiểm tra và chọn lọc cây giống đạt tiêu chuẩn, ươm từ hạt cẩm lai chín, già và có sức sống tốt, cần loại bỏ các cây giống kém như thấp còi hơn so với tuổi hay bị tật ở thân, rễ,…để đảm bảo việc sinh trưởng và phát triển của cây được tốt nhất.
- Chuẩn bị đất trồng tơi xốp, có nhiều dinh dưỡng, khả năng thoát nước tốt, tránh trồng ở những nơi đất bị ô nhiễm.
- Kích thước hố trồng 30x30x30cm dành cho cây giống cao khoảng 20-40cm và 50x50x50cm dành cho cây giống cao trên 40cm.
- Nên trồng cây cẩm lai mật độ thấp, bỏ đi các cây yếu để dinh dưỡng cho các cây khỏe sinh trưởng.
- Thời điểm trồng cây cẩm lai phù hợp nhất là vào mùa mưa, nếu trồng vào mùa nắng thì bạn cần phải chú ý tới việc cung cấp nước thường xuyên cho cây.
Một số nguyên tắc cơ bản trong quy trình áp dụng cách trồng cây cẩm lai công trình:
- Cây cẩm lai con không cần quá nhiều ánh sáng, hãy thiết kế hệ thống che chắn phù hợp để bảo vệ cây khỏi nắng gắt và mưa nhiều.
- Tưới cây đều đặn và vừa phải, tránh sử dụng nguồn nước bị nhiễm phèn.
- Bón phân xung quanh gốc cây sau khi trồng giúp cây phục hồi nhanh.
- Dọn cỏ dại để giữ lại chất dinh dưỡng tối đa.
- Thường xuyên theo dõi và điều trị sâu bệnh kịp thời trong năm đầu tiên.
4. Đặc điểm nhận dạng cây cẩm lai công trình
Hiện nay các sản phẩm làm từ gỗ cẩm lai rất dễ bị nhầm lẫn hoặc làm giả vì có khá nhiều điểm tương đồng với một số loại gỗ giá trị thấp khác. Vì vậy, bạn nên biết cách nhận dạng cây cẩm lai công trình.
4.1 Dựa vào hình thái thực vật
Về hình dáng bên ngoài chúng ta có thể nhìn bằng mắt thường:
- Thân cây cẩm lai công trình cao từ 15 - 30m với đường kính từ 60-90cm. Cành nhiều và chắc khỏe, cành non có lông tơ mỏng. Vỏ màu xám hoặc xám trắng, lớp bì khi cây già sẽ bong thành từng mảng, lộ ra phần thân màu nâu đậm.
- Lá kép hình lông chim, số lượng lẻ, dài từ 15 - 25cm, gân bên 9-12 đôi lá, gân thứ cấp tạo thành hình lưới nổi rõ ràng ở cả 2 mặt lá, khi còn non màu xanh hoặc hồng nhạt ít lông, lá già màu xanh thẫm hơi ngả xám và nhẵn bóng. Lá chét có hình bầu dục thuôn tới đầu mũi mác, dài từ 4-8cm, nhẵn bóng thường có chóp nhọn và tròn ở gốc.
- Hoa mọc thành chùm ở đầu cành dài từ 10-15cm. Cuống ít lông và dài 1,5mm, hoa màu tím sáng bên ngoài và đậm bên trong, trung bình mỗi bông hoa dài 12mm.
- Quả có dạng đậu, hình bầu dục khá mỏng, dẹt và phẳng, dài từ 9-14cm, nhẵn, khi tươi khá dai màu nâu sáng, cuống quả dài từ 1-1,5cm, hạt quả hình cầu nổi lên, một quả trung bình có từ 1-2 hạt màu nâu thẫm.
4.2 Dựa vào mặt cắt tròn của gỗ
Dựa vào mặt cắt tròn của thân cây gỗ cẩm lai cũng là cách nhận dạng cây cẩm lai công trình. Trên phần mặt cắt ngang thân, phần gỗ dác và gỗ lõi có sự phân biệt rõ ràng về màu sắc, gỗ dác có màu xám ngả vàng hoặc xám trắng, còn phần gỗ lõi màu nâu ngả hồng ánh tím hoặc nâu vàng, để lâu ngày sẽ đổi thành màu nâu thẫm.
>> Xem thêm: Nguồn gốc và ý nghĩa cây chuông vàng công trình
4.3 Dựa vào sản phẩm từ gỗ cẩm lai
Do vân gỗ cây cẩm lai rất đẹp nên khi tạo ra các sản phẩm nội thất, người thợ chỉ phủ lên bên ngoài một lớp vật liệu không màu, từ đó giúp bận phân biệt gỗ cẩm lai thiệt. Nhìn chung gỗ cẩm lai có màu tươi sáng và bền màu hơn gỗ Trắc, các đường vân gỗ màu nếp cẩm đẹp tinh xảo.
4.4 Dựa vào cấu tạo của gỗ
Dựa vào cấu tạo của gỗ, bạn có thể nhận dạng cây cẩm lai qua các đặc điểm sau:
- Gỗ xẻ dọc sẽ có các đường sọc nâu đen có thể nhìn thấy bằng mắt thường, soi vào kính lúp, chúng ta có thể nhìn thấy các mạch phân bố đều khắp, có 2 loại là mạch đơn và mạch kép ngắn gồm 2-3 mạch đơn liên kết tạo thành.
- Mạch ở gỗ lõi có chứa chất màu nâu đỏ.
- Mô mềm dọc bao quanh tạo thành hình cánh nối tiếp nhau theo kiểu dải hẹp tiếp tuyến liên tục hoặc không liên tục, bị lệch hoặc là lượn sóng.
- Các mô mềm đan vào các tia tạo thành mạng lưới sắc nét.
5. Nhận dạng cây tái sinh
Cây cẩm lai tái sinh bằng hạt và chồi mạnh, cây non có lá chét màu đỏ đun, vàng cam hoặc hồng nhạt, lá cây non có hình giống với lá cây trưởng thành. Cây cẩm lai nhỏ ưa sáng nhưng vẫn có thể sinh trưởng chậm trong môi trường che bóng râm.
Liên hệ Vườn Hưng Thịnh nếu bạn muốn nhận tư vấn thêm về cách trồng cây cẩm lai công trình hoặc mua cây cẩm lai giống khỏe. Vườn Hưng Thịnh cũng là địa chỉ cung cấp cây công trình, cây ăn quả giống quen thuộc của nhiều người. Hưng Thịnh chuyên cung cấp các dòng cây nhập khẩu từ Thái Lan chất lượng như:
- Cây giống
- Các loại cây ăn quả
- Các loại cây xây dựng công trình lớn nhỏ khắp cả nước.
- Cây đẹp tuyển chọn, bảo hành cây
- Tư vấn miễn phí trồng và chăm sóc
Liên hệ:
- Điện thoại: 0888 733 300 để được hỗ trợ tư vấn đầy đủ thông tin tại vườn.
- Địa chỉ: 178 TL8, Tân An Hội, Củ Chi, TP. Hồ Chí Minh
