Tết Thanh Minh là ngày đầu tiên của tiết Thanh minh, tiết thứ 5 trong số 6 tiết khí của mùa xuân, liền sau tiết Xuân phân và liền trước tiết Cốc vũ. Tiết Thanh minh kéo dài khoảng 15 ngày và theo quy định của lịch tiết khí thì ngày chuyển tiết đầu tiên (tức ngày Tết Thanh Minh) là ngày 4/4 hoặc 5/4 dương lịch hàng năm.
Thanh Minh nghĩa là trong sáng (trong lành và tươi sáng). Vào tiết Thanh minh, thời tiết thường trong sáng dễ chịu do mưa phùn mùa xuân đã gần như ngớt hẳn, còn những cơn mưa rào của tiết Cốc vũ thì chưa xuất hiện.
Mùa xuân đã ở trong những ngày đẹp nhất, đây chính là thời điểm thích hợp để dọn dẹp, làm mới lại cả không gian tâm linh và không gian vật chất của gia đình, khởi đầu một mùa mới tràn đầy hy vọng và sức sống.
Thanh Minh 2025
Thứ sáu 4/4/2025 ()
Âm lịch: 7/3/2025. Ngày Hắc đạo
Bắt đầu tiết Thanh minh, tháng cuối xuân, thời tiết trong sáng.
Các hoạt động trong Tết Thanh Minh và ý nghĩa
Tảo mộ, tưởng nhớ tổ tiên: Tết Thanh Minh là dịp để con cháu bày tỏ lòng biết ơn, tưởng nhớ tổ tiên và những người đã khuất. Một phong tục đặc biệt trong Tết Thanh Minh là tảo mộ. Theo lệ này, các gia đình đi thăm viếng và chăm sóc, dọn dẹp mộ phần của tổ tiên, làm lễ cúng bái để cầu mong sự an lành cho các linh hồn. Công việc này thường bao gồm lau chùi bia mộ, dọn cỏ, thay hoa tươi, đốt nhang, cúng tế để bày tỏ lòng kính trọng đối với người đã mất. Trong lễ tảo mộ, gia đình thường tổ chức lễ cúng với hương hoa, trái cây, bánh kẹo, và mâm cơm cúng, cầu mong tổ tiên phù hộ cho gia đình bình an, may mắn trong suốt năm.
Thiên nhiên, phong thủy, sức khỏe: Thanh Minh cũng là dịp để con người giao hòa với thiên nhiên. Lễ tảo mộ, ngoài việc tưởng nhớ tổ tiên, còn mang ý nghĩa duy trì sự thanh thản cho tâm hồn, giúp con cháu sống an vui, khỏe mạnh, hòa hợp với thiên nhiên. Thời điểm này, trời trong xanh, cây cối tươi tốt, rất thích hợp cho các hoạt động ngoài trời như dã ngoại, hoặc tham gia các hoạt động cộng đồng.
Thăm viếng họ hàng: Ngoài việc tảo mộ, nhiều gia đình cũng nhân dịp này thăm hỏi bà con, bạn bè, để tạo sự gắn kết tình thân và nhắc nhở nhau về những giá trị tinh thần.
Tết Thanh Minh và sự kết nối giữa quá khứ và hiện tại
Tết Thanh Minh là dịp để con cháu thể hiện lòng hiếu kính, giữ gìn truyền thống và kết nối giữa các thế hệ. Trong không khí xuân ấm áp, những phong tục này không chỉ là sự tưởng nhớ tổ tiên mà còn là cơ hội để mọi người thêm yêu quý nhau, cùng nhau nhìn lại quá khứ và hướng đến tương lai.
Ngày nay, trong xã hội hiện đại, Tết Thanh Minh vẫn giữ được các giá trị truyền thống, nhưng cũng có sự thay đổi đôi chút. Nhiều gia đình không chỉ tổ chức cúng tại nhà hay đi tảo mộ, mà còn tham gia các hoạt động cộng đồng, đi lễ chùa, đền để cầu an. Tuy nhiên, các giá trị về gia đình, về truyền thống vẫn luôn được gìn giữ và tôn trọng.
