Lễ cúng ông Công ông Táo là một trong những nghi thức truyền thống của người Việt, là dịp cả gia đình quây quần bên nhau cùng thể hiện tấm lòng trước vị thần cai quản đất đai và vị thần cai quản bếp núc với ước muốn những điều tốt đẹp nhất đến với cả gia đình trong năm mới. Bài viết này chúng tôi sẽ cung cấp hướng dẫn chi tiết về cách tổ chức lễ cúng ông Công ông Táo vào năm 2024, bao gồm ý nghĩa của nghi thức, ngày lễ, những thứ cần chuẩn bị, và bài cúng theo sách “Văn khấn cổ truyền Việt Nam”.
Lễ cúng ông Công ông Táo không chỉ là nghi thức tín ngưỡng mà còn mang ý nghĩa văn hóa sâu sắc. Theo truyền thuyết kể rằng, ông Công là vị thần cai quản đất đai, và ông Táo là ba vị đầu rau trong coi trong bếp và ghi chép mọi hành động của gia đình và báo cáo lên thiên đình. Việc cúng ông Công ông Táo có ý nghĩa là nhờ ông bảo vệ gia đình khỏi tai họa, mang lại may mắn và thành công trong năm mới. Xuất phát từ tín ngưỡng đó, lễ tiễn ông Công ông Táo về trời luôn được coi là ngày lễ quan trọng trong năm.
Lễ cúng ông Công ông Táo thường diễn ra vào mùng 23 tháng Chạp, tức là trước Tết Nguyên Đán một tuần. Trong năm 2024, ngày lễ tiễn ông Công ông Táo là vào ngày 2 tháng 2 Dương lịch (2/2/2024). Tuỳ vào từng hoàn cảnh công việc, các gia đình cũng có thể cúng ông Công ông Táo trước 1-2 ngày. Nhưng, theo quan niệm từ người Việt xưa thì ông Táo sẽ có mặt trên Thiên Đình vào giờ Ngọ ngày 23 tháng Chạp, nên các bạn nên hoàn thiện nghi lễ trước giờ ngọ ngày 23 tháng Chạp (giờ Ngọ: từ 11h - 13h)
Theo tục dân gian, mâm lễ cũng ông Công ông Táo đầy đủ chính là ước muốn một năm mới sung túc đủ đầy cho gia chủ.
Trước ngày lễ cúng, gia đình cần chuẩn bị một số vật phẩm như:
Mũ mã 3 chiếc: 2 dành cho Táo ông (loại có cánh chuồn) và 1 cho Táo bà (không cánh chuồn).
Áo hia cho Táo: 2 bộ cho Táo ông, một bộ cho Táo bà.
Hài(giầy) mã Táo quân: 2 đôi hài nam, 1 đôi hài nữ.
Hoa quả, trái cây, trầu cau, hương, nến, rượu, trà, tiền đinh, vàng mã.
Tiền vàng mã sẽ được hoá sau lễ cúng ngày 23 tháng Chạp.
Cá chép: Tượng trưng phương tiện di chuyển của ông Công ông Táo. Có thể sử dụng cá chép giấy hoặc cá chép thật đều được. Miền Bắc thường người ta cúng ba con cá chép sống thả trong chậu nước ngụ ý “cá chép hóa rồng” nhưng tại miền Nam thường dùng cá chép giấy nhiều hơn.
Nhiều vùng miền có thể cúng thêm các món chè theo đặc trưng riêng hoặc các loại bánh trái khác nhau.
Đặc biệt, cá chép là lễ vật không thể thiếu trong lễ cúng ông Công ông Táo. Vì đây là phương tiện để ông Táo lên thiên đình. Tuỳ vùng miền và từng gia đình có thể dùng 3 “ông” cá chép sống hoặc thay cá chép sống bằng món xôi gấc tạo hình cá chép, cũng có thể dùng cá chép giấy đều được, tùy theo phong tục vùng miền và quan niệm của từng nhà.
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Con lạy chín phương Trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương
Con kính lạy ngài Đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân.
Tín chủ chúng con là: … Ngụ tại: …
Hôm nay, ngày 23 tháng Chạp tín chủ chúng con thành tâm sắp sửa hương hoa phẩm luật, xiêm hài áo mũ, kính dâng tôn thần. Thắp nén tâm hương, tín chủ con thành tâm kính bái.
Chúng con kính mời ngài Đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân hiển linh trước án hưởng thụ lễ vật.
Cúi xin tôn thần gia ân xá tội cho mọi lỗi lầm trong năm qua gia chủ chúng con sai phạm. Xin tôn thần ban phước lộc, phù hộ toàn gia chúng con, trai gái, già trẻ sức khỏe dồi dào, an khang thịnh vượng, vạn sự tốt lành.
Chúng con lễ bạc tâm thành, kính lễ cầu xin, mong tôn thần phù hộ độ trì.
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Cần tiến hành cúng lễ trước giờ Ngọ (11h-13h) ngày 23 tháng Chạp. Vì giờ đó là thời điểm ông Công ông Táo bay về chầu trời.
Ăn mặc kín đáo, sạch sẽ khi cúng để thể hiện sự tôn kính của gia chủ đối với ông Công ông Táo. Khi đọc văn khấn cần phải đọc với thái độ trang nghiêm, giọng đọc to, rõ ràng, rành mạch.
Đặt mâm cúng ở bàn thờ Táo quân hoặc lập bàn thờ Táo quân riêng chứ không đặt ở dưới bếp.
Khi hương cháy 1/3, có thể mang vàng mã đi hoá cho các vị thần, hoá xong thì gói tro vào một tờ giấy màu đỏ sạch sẽ rồi mang cá và tro đi thả ở sông, suối, hồ nước có dòng chảy lưu thông. Không nên thả ở những hồ nước bẩn, ao tù. Không thả cá chép từ trên cao xuống mà cần thả nhẹ nhàng ở mép nước.
Link nội dung: https://vosc.edu.vn/mam-cung-ong-tao-2024-a70532.html