PH và độ pH là gì? Những thông tin bạn cần biết về chỉ số pH

pH và độ pH là gì? Những thông tin bạn cần biết về chỉ số pH

Thỉnh thoảng, chúng ta thường nghe đến thuật ngữ "độ pH" hoặc "thang đo pH" khi muốn xác định tính Axit hoặc Bazơ của một dung dịch. Vậy độ pH là gì? Và để duy trì sức khỏe, độ pH trong cơ thể con người nên ở mức nào?

Có thể bạn quan tâm:

pH và độ pH là gì? Công thức tính độ pH

pH là một chỉ số đo hoạt động của các ion Hydro (H+) có trong dung dịch. Nếu dung dịch có nhiều ion H+ và chúng hoạt động mạnh, thì dung dịch đó mang tính Axit. Ngược lại, nếu lượng ion H+ trong dung dịch thấp, thì dung dịch đó có tính Bazơ. Khi lượng Hydro (H+) cân bằng với lượng Hydroxit (OH-) trong dung dịch, thì dung dịch đó là trung tính và độ pH của nó xấp xỉ 7.

pH là từ viết tắt của thuật ngữ "Pondus Hydrogenii" (độ hoạt động của Hydro) trong tiếng Latinh hoặc "Pouvoir Hydrogène" trong tiếng Pháp. Trên thực tế, trong tiếng Anh, pH có thể viết tắt cho "Power of Hydrogen", "Hydrogen Power" hoặc "Potential of Hydrogen", và tất cả các thuật ngữ này đều đúng từ góc kỹ thuật.

ph-va-do-ph-la-gi-1.jpg Hình 1: pH là một chỉ số đo hoạt động của các ion Hydro (H+) có trong dung dịch

Vậy độ pH là gì? Độ pH là một chỉ số đặc biệt được sử dụng để xác định tính Axit hoặc Bazơ của nước hoặc dung dịch.

Thang đo pH có giá trị từ 0 đến 14. Nếu dung dịch có tính Axit, thì độ pH nằm trong khoảng từ 0 đến 7, và nếu dung dịch có tính Bazơ, thì độ pH nằm trong khoảng từ 7 đến 14.

Hình 2: Độ pH là một chỉ số đặc biệt được sử dụng để xác định tính Axit hoặc Bazơ của nước hoặc dung dịch

Công thức toán học để tính độ pH là: pH = -log[H+]

Chỉ số pH của nước được xác định bằng cách lấy logarit cơ số 10 của nồng độ ion H+, theo công thức sau: pH = -lg 10 (H+)

Log10 biểu thị logarit cơ số 10, vì vậy độ pH được định nghĩa là thang đo logarit của tính Axit. Cụ thể, ví dụ như pH=8.2, thì hoạt động của ion H+ (nồng độ) sẽ là 10^(-8.2) mol/L, tương đương khoảng 6,31 x 10^(-9) mol/L. Một dung dịch có hoạt động của H+ là 4,5 x 10^(-4) mol/L sẽ có giá trị pH là -log10(4,5 x 10^(-4)), tức là khoảng 3.35.

ph-va-do-ph-la-gi-3.jpg Hình 3: Mỗi môi trường có một nồng độ pH nhất định và cơ thể con người cũng không phải là trường hợp ngoại lệ

Mục đích của độ pH là gì?

Độ pH được sử dụng để phân biệt các loại dung dịch và đặc tính của chúng. Theo quy ước hiện tại, độ pH của nước tinh khiết trung tính sẽ nằm ở giữa thang đo với giá trị pH = 7. Đối với các dung dịch có độ pH > 7, chúng có tính kiềm (Bazơ), trong khi các dung dịch có độ pH < 7 thì có tính Axit. Giá trị độ pH = 0 cho thấy dung dịch có tính Axit cao nhất.

Chỉ số Power of Hydrogen biểu thị tỷ lệ giữa H+ (Ion Hidroni) và OH- (Ion Hydroxit). Do đó, nếu tỷ lệ H+ lớn hơn OH-, dung dịch sẽ mang tính Axit. Ngược lại, nếu tỷ lệ OH- lớn hơn H+, dung dịch sẽ mang tính kiềm.

Hình 4: Độ pH được sử dụng để phân biệt các loại dung dịch và đặc tính của chúng

Những phương pháp xác định độ pH phổ biến và hiệu quả nhất

Ở thời điểm hiện tại, việc xác định độ pH của các dung dịch là điều không quá khó khăn. Dưới đây sẽ là một số phương pháp xác định độ pH phổ biến và hiệu quả nhất.

Sử dụng giấy quỳ tím

Giấy quỳ tím là phương pháp xác định độ pH của dung dịch đơn giản nhất. Nếu giấy quỳ tím từ màu tím ban đầu chuyển dần sang màu đỏ, thì dung dịch có tính Axit. Ngược lại, nếu giấy quỳ tím chuyển sang màu xanh, thì dung dịch có tính kiềm.

Ưu điểm:

Khuyết điểm:

ph-va-do-ph-la-gi-5.jpg Hình 5: Giấy quỳ tím là phương pháp xác định độ pH của dung dịch đơn giản nhất

Sử dụng bút đo pH

Sử dụng bút đo pH là phương pháp phổ biến để đo độ pH của dung dịch. Trên thị trường hiện có hai loại bút đo chính:

Ưu điểm:

Khuyết điểm:

Hình 6: Sử dụng bút đo pH là phương pháp phổ biến để đo độ pH của dung dịch

Sử dụng máy đo độ pH để bàn

Sử dụng máy đo độ pH để bàn được coi là phương pháp đo độ pH chính xác nhất hiện nay. Máy đo độ pH để bàn sẽ hiển thị kết quả với đến 2 số thập phân, khác với các thiết bị đo thông thường chỉ hiển thị 1 số thập phân.

Ưu điểm:

Khuyết điểm:

ph-va-do-ph-la-gi-7.jpg Hình 7: Sử dụng máy đo độ pH để bàn được coi là phương pháp đo độ pH chính xác nhất hiện nay

Sử dụng bộ test pH Sera

Bộ test pH Sera là sản phẩm từ thương hiệu nước Đức, chuyên sản xuất các thiết bị kiểm tra nước như chỉ số NO2, NO3, độ pH... Bộ test pH Sera bao gồm:

Ưu điểm:

Khuyết điểm:

Hình 8: Bộ test pH Sera là sản phẩm chuyên dụng để kiểm tra chỉ số pH

Cách bảo quản các dụng cụ đo độ pH

Hãy chú ý đến hạn sử dụng khi dùng các sản phẩm đo pH và tuân thủ tất cả các hướng dẫn bảo quản từ nhà sản xuất. Đối với giấy thử, bạn nên bảo quản chúng trong hộp đựng ban đầu hoặc hộp kín khác để tránh tiếp xúc với độ ẩm và nơi có nhiệt độ khắc nghiệt.

Trước khi sử dụng để đo chỉ số pH của dung dịch, hãy thử đo trên một dung dịch đã biết trước như nước lọc trung tính để kiểm tra độ chính xác của sản phẩm. Nếu kết quả chính xác, bạn có thể sử dụng để đo dung dịch cần kiểm tra. Nếu không chính xác, hãy xem xét mua một thiết bị đo mới.

Để bảo quản lâu dài các thiết bị đo độ pH cầm tay, hãy tháo pin để giảm nguy cơ ăn mòn, rò rỉ, cháy nổ hoặc hư hỏng thiết bị. Đồng thời, không để thiết bị ở nơi có nhiệt độ khắc nghiệt hoặc ẩm ướt.

ph-va-do-ph-la-gi-9.jpg Hình 9: Hãy chú ý đến hạn sử dụng khi dùng các sản phẩm đo pH và tuân thủ tất cả các hướng dẫn bảo quản từ nhà sản xuất

Một số công dụng của độ pH trong đời sống

Có những lúc trong cuộc sống, chúng ta có thắc mắc như: "Chỉ số pH của thực phẩm mà chúng ta sử dụng hàng ngày là bao nhiêu? Liệu nó có tương thích với sức khỏe hay không? Và liệu loại nước chúng ta đang uống có tính Axit, trung tính hay kiềm?"

Dưới đây là một số ví dụ về việc xác định độ pH trong cuộc sống và những công dụng mà nó mang lại cho chúng ta:

Hình 10: Chỉ số pH có vai trò quan trọng trong nhiều lĩnh vực của cuộc sống

Trong cơ thể, độ ph đạt mức bao nhiêu là tốt?

Cơ thể con người từ khi mới sinh đã có độ pH từ 7.3 - 7.4, đây là mức tốt nhất giúp cơ thể hoạt động một cách khỏe mạnh và bình thường. Do đó, chúng ta nên ăn các loại thực phẩm có tính kiềm tích cực thay vì có tính Axit. Độ pH cơ thể phản ánh sức khỏe của chúng ta.

Hiện nay, do chế độ ăn uống không khoa học, kết hợp với ô nhiễm môi trường và thực phẩm ô nhiễm, cơ thể chúng ta dần mất tính kiềm tự nhiên và chuyển sang tính Axit. Sự dư thừa Axit trong cơ thể là nguyên nhân hàng đầu gây ra các bệnh mãn tính như tiểu đường, ung thư, các vấn đề liên quan đến dạ dày và ruột…

ph-va-do-ph-la-gi-11.jpg Hình 11: Cơ thể con người từ khi mới sinh đã có độ pH từ 7.3 - 7.4

Bác sĩ Otto Warburg (Đức), người đoạt giải Nobel Sinh lý học và Y khoa năm 1931, đã có phát biểu về nguồn gốc của bệnh ung thư như sau: "Các tế bào ung thư có tính Axit, trong khi các tế bào khỏe mạnh có tính kiềm."

Tiến sĩ, bác sĩ y khoa Arthur C. Guyton (Mỹ) cũng đã nói trong quyển sách giáo khoa "Sinh lý học Y khoa": "Bước đầu tiên trong việc duy trì sức khỏe là kiềm hóa cơ thể."

Hình 12: Bác sĩ Otto Warburg (Đức) - Người đoạt giải Nobel Sinh lý học và Y khoa năm 1931

Vậy làm thế nào để cơ thể có độ pH cân bằng?

Để cơ thể trở về tính kiềm tự nhiên, các bác sĩ Nhật Bản đề xuất một số phương pháp nên thực hiện thường xuyên.

Ăn nhiều rau, củ, quả xanh

Vì sao các chuyên gia y tế khuyên chúng ta nên ăn nhiều rau củ quả? Bởi vì những loại thực phẩm này tự nhiên mang tính kiềm. Ẩn sau việc ăn nhiều rau xanh là khả năng trung hòa lượng Axit dư thừa trong cơ thể và cung cấp đủ Vitamin cần thiết để duy trì sức khỏe. Dưới đây là một số loại thực phẩm giàu tính kiềm mà bạn có thể dễ dàng tìm thấy:

ph-va-do-ph-la-gi-13.jpg Hình 13: Rau, củ, quả xanh là những loại thực phẩm tự nhiên mang tính kiềm

Suy nghĩ tích cực và lạc quan

Khi suy nghĩ tiêu cực, lo lắng hoặc căng thẳng, cơ thể tự tiết ra Axit có hại cho sức khỏe. Do đó, để duy trì tính kiềm trong cơ thể và giúp cơ thể khỏe mạnh, ngoài việc ăn uống khoa học, mỗi người cũng nên duy trì suy nghĩ tích cực, lạc quan và yêu đời.

Hơn nữa, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng suy nghĩ lạc quan và cười nhiều có thể giảm căng thẳng, cải thiện và tăng cường hoạt động của hệ thống miễn dịch, giúp các tế bào miễn dịch chuyên săn lùng và tiêu diệt các tế bào ung thư và tế bào nhiễm virus.

Hình 14: Khi suy nghĩ tiêu cực, lo lắng hoặc căng thẳng, cơ thể tự tiết ra Axit có hại cho sức khỏe

Uống đủ nước tốt

Nước đóng vai trò cực kỳ quan trọng đối với cơ thể. Đối với cơ thể có dư thừa Axit do nhiều nguyên nhân như ăn thức ăn chứa nhiều Axit hoặc uống các loại đồ uống có tính Axit cao như rượu, bia, nước ngọt có gas, việc uống nước lọc, nước sạch chưa đủ, mà cần uống nước tốt cho sức khỏe, giàu tính kiềm để cân bằng lại tính Axit.

Tuy nhiên, khi chọn nước có tính kiềm, cần chọn các loại nước có tính kiềm tự nhiên và tránh nước được bổ sung kiềm nhân tạo bằng lõi tạo kiềm (Alkaline) hoặc kiềm từ công nghệ gốm khoáng Ceramic. Bộ Y tế Nhật Bản chỉ công nhận và khuyến khích sử dụng loại nước có tính kiềm tự nhiên là nước điện giải ion kiềm, được tạo ra từ công nghệ điện giải tiên tiến của Nhật Bản.

Nước ion kiềm giàu tính kiềm tự nhiên giống như rau xanh, giúp bổ sung kiềm và chất điện giải, cung cấp chất chống oxy hóa hàng ngày cho cơ thể, ngăn ngừa và hỗ trợ điều trị bệnh. Việc sử dụng nước ion kiềm là cách hiệu quả nhất để kiềm hóa cơ thể, ngăn ngừa và hỗ trợ điều trị các bệnh mãn tính nguy hiểm như ung thư, tiểu đường, cao huyết áp...

Theo Giáo sư Hatana Gya Suki của trường Đại học Shimane - Nhật Bản, đã có nghiên cứu và kết luận rằng uống 1,5 lít nước ion kiềm với độ pH 9,5 mỗi ngày tương đương với việc ăn 516 quả táo, 756 quả chuối, 45 cây rau chân vịt, 38 củ cà rốt và 3,7 quả bí đỏ.

Công dụng của nước điện giải ion kiềm là giúp cân bằng lượng Axit dư thừa trong cơ thể, khôi phục lại tính kiềm tự nhiên như lúc mới sinh, loại bỏ các gốc tự do có hại, giúp ngăn ngừa và hỗ trợ điều trị các bệnh mãn tính gây ra như đau dạ dày, gout, tiểu đường, huyết áp, tim mạch, ung thư...

Do đó, để có một cơ thể khỏe mạnh, kéo dài tuổi thọ, ngoài việc ăn uống khoa học, suy nghĩ tích cực, làm việc điều độ, uống nước ion kiềm là một trong những biện pháp hiệu quả nhất. Công dụng "thần kỳ" của nước ion kiềm giàu Hydro/Hydrogen với độ pH 9.0 - 9.5 sẽ bảo vệ sức khỏe vàng của bạn và những người thân yêu.

ph-va-do-ph-la-gi-15.jpg Hình 15: Nước ion kiềm giúp bổ sung kiềm và chất điện giải, cung cấp chất chống oxy hóa hàng ngày cho cơ thể, ngăn ngừa và hỗ trợ điều trị bệnh

Độ pH của những dung dịch phổ biến hiện nay

Mỗi chất tồn tại trên trái đất đều có một độ pH riêng, để giúp người dùng hiểu rõ hơn, dưới đây Famy sẽ cung cấp thông tin về độ pH của những dung dịch phổ biến hiện nay như sau:

Độ pH của nước

Nước là dung dịch chiếm gần 3/4 bề mặt trái đất và có nhiều loại khác nhau như nước mặn, nước ngọt và nước có chứa phèn. Mỗi loại nước có một độ pH đặc trưng và mức độ ngọt tùy thuộc vào giá trị này.

Độ pH của nước tinh khiết là7, đây là loại nước đã được làm sạch và qua quá trình lọc. Độ pH uống được của nước kiềm nằm trong khoảng từ 8.5 đến 9.5, trong khi độ pH của nước Axit ion là dưới 6.5, không phù hợp để uống mà thường được sử dụng để khử trùng và làm đẹp.

Theo tiêu chuẩn của Việt Nam, nước uống an toàn có độ pH từ 6.5 đến 8.5, và theo khuyến nghị của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), độ pH của nước uống an toàn là từ 6.5 đến 9.5. Theo tiêu chuẩn của Bộ Y tế Việt Nam, độ pH của nguồn nước sinh hoạt nằm trong khoảng từ 6.0 đến 8.5.

Hình 16: Độ pH của nước tinh khiết là 7, đây là loại nước đã được làm sạch và qua quá trình lọc

Độ pH của sữa rửa mặt

Mỹ phẩm nói chung và sữa rửa mặt nói riêng là những dung dịch quen thuộc với nhiều phụ nữ. Độ pH của sữa rửa mặt cần phải nhỏ hơn 7 và lý tưởng là từ 6 đến 6.5 để đạt hiệu quả trong quá trình sử dụng.

Nhiều người khi sử dụng sữa rửa mặt không nhận ra tác động đáng kể của độ pH đối với hiệu quả và tính chất của sản phẩm. Hơn nữa, sữa rửa mặt thường chứa hợp chất hóa học lưu huỳnh, một chất có tính Axit, vì vậy cần xác định độ Power of Hydrogen của sữa rửa mặt trước khi quyết định sử dụng.

ph-va-do-ph-la-gi-17.jpg Hình 17: Độ pH của sữa rửa mặt cần phải nhỏ hơn 7 và lý tưởng là từ 6 đến 6.5 để đạt hiệu quả trong quá trình sử dụng

Độ pH của đất

Độ pH của một số loại đất thông thường hiện nay tại Việt Nam:

Hình 18: Có thể trồng cây với loại đất có độ pH từ 4 đến 7

Độ pH của Axit và Bazơ trong phòng thí nghiệm

Trong thang đo pH, chỉ số của các chất có tính Axit sẽ dao động từ 0 đến <7. Các Axit thông dụng trong phòng thí nghiệm bao gồm HCl, HNO3 và H2SO4. Độ pH của Bazơ, còn được gọi là kiềm, sẽ dao động từ 8 đến 14. Trong phòng thí nghiệm, các chất Bazơ phổ biến bao gồm NaOH, LiOH, RbOH, KOH,...

ph-va-do-ph-la-gi-19.jpg Hình 19: Trong thang đo pH, chỉ số của các chất có tính Axit sẽ dao động từ 0 đến <7, còn những chất có tính Bazơ thì sẽ dao động từ 8 đến 14

Độ pH của nước tiểu và máu

Độ pH của nước tiểu thông thường ở người trưởng thành sẽ dao động trong khoảng từ 4.6 đến >8. Mỗi người sẽ có chỉ số pH nước tiểu khác nhau, và dựa trên độ pH của nước tiểu, có thể phát hiện nhiều loại bệnh khác nhau như tiểu đường, sỏi thận, suy thận và cả viêm dạ dày do virus HP gây ra.

Đối với máu, độ pH khi chảy qua tĩnh mạch thường dao động từ 7.35 đến 7.45. Nếu chỉ số này vượt quá phạm vi này, sẽ gây ra nhiều rủi ro không lường trước cho sức khỏe.

Hình 20: Độ pH của nước tiểu thông thường ở người trưởng thành sẽ dao động trong khoảng từ 4.6 đến >8 và với máu thường dao động từ 7.35 đến 7.45

Dấu hiệu và cách điều chỉnh khi độ pH trong nước ở mức thấp

Chỉ số pH trong nước ở mức thấp thường mang lại những tác động tiêu cực đối với sức khỏe con người cũng như môi trường sống xung quanh. Chính vì vậy, trong phần tiếp theo của bài viết, chúng ta sẽ cùng khám phá những dấu hiệu nhận biết và phương pháp điều chỉnh khi độ pH trong nước ở mức thấp.

Dấu hiệu nhận biết độ pH thấp

Độ pH thấp trong dung dịch, đặc biệt là trong nước, cho thấy rằng dung dịch hoặc loại nước đó có tính Axit. Nước có tính Axit sẽ gây ăn mòn cho các ống dẫn nước, đặc biệt là các ống kim loại, và có thể tăng hàm lượng các ion kim loại trong nước, ảnh hưởng đến sức khỏe của chúng ta.

Việc xác định độ pH của nước là điều cần thiết, đặc biệt khi chỉ số này ở mức thấp. Dưới đây là một số cách để xác định dung dịch có độ pH thấp bao gồm:

ph-va-do-ph-la-gi-21.jpg Hình 21: Việc xác định độ pH của nước là điều cần thiết, đặc biệt khi chỉ số này ở mức thấp

Cách điều chỉnh khi dung dịch có độ pH thấp

Sử dụng hóa chất

Khi dung dịch có độ pH thấp, người ta thường sử dụng bơm định lượng để bơm Soda hoặc hỗn hợp Soda và Hypochlorite. Trong quá trình bơm, cần tính toán để tăng độ pH lên một mức đủ, bằng cách cân nhắc các tham số như nồng độ hóa chất, độ pH và lưu lượng bơm.

Trong trường hợp nước bị ô nhiễm sắt hoặc nhiễm khuẩn, việc sử dụng Soda hoặc hỗn hợp Soda và Hypochlorite có thể gặp khó khăn. Thay vào đó, người ta thường sử dụng Kali để tăng độ pH. Tuy nhiên, cần tính toán cẩn thận để không ảnh hưởng đến sức khỏe.

Hình 22: Khi dung dịch có độ pH thấp, người ta thường sử dụng bơm định lượng để bơm Soda hoặc hỗn hợp Soda và Hypochlorite

Sử dụng các bộ lọc trung hòa

Đối với nước có độ pH không quá thấp, bạn có thể sử dụng bộ lọc với vật liệu chính là Calcite (CaCO3) hoặc Magnesia (MgO) để tăng độ pH. Tuy nhiên, bộ lọc này dễ bị tắc nghẽn và mất hiệu suất do sự mài mòn của nguyên liệu, vì vậy bạn nên kiểm tra định kỳ và bổ sung nguyên liệu để sử dụng lâu dài.

ph-va-do-ph-la-gi-23.jpg Hình 23: Đối với nước có độ pH không quá thấp, bạn có thể sử dụng bộ lọc với vật liệu chính là Calcite (CaCO3) hoặc Magnesia (MgO) để tăng độ pH

Sử dụng các phương pháp thủ công

Một cách thông thường là sử dụng vôi bột để rắc vào ao, hồ, đặc biệt là ở những vùng thường xuyên gặp mưa, khi độ pH trong hồ giảm xuống dưới 6.5. Ngoài ra, để sử dụng nước uống có độ pH cao (phù hợp để uống), bạn có thể sử dụng máy lọc nước điện giải, giúp loại bỏ độc tố và duy trì các khoáng chất tự nhiên có lợi cho cơ thể, đồng thời đạt được mức độ pH mong muốn.

Hình 24: Một cách thông thường là sử dụng vôi bột để rắc vào ao, hồ, đặc biệt là ở những vùng thường xuyên gặp mưa, khi độ pH trong hồ giảm xuống dưới 6.5

Trên đây là toàn bộ thông tin về độ pH do Famy biên soạn và gửi tới độc giả. Hy vọng rằng, sau khi tham khảo bài viết, bạn đọc đã có thể hiểu rõ pH và độ pH là gì. Nếu bạn đang có nhu cầu sở hữu một nguồn nước ion kiềm chất lượng với độ pH phù hợp cho cơ thể, hãy lựa chọn máy lọc nước RO ion kiềm Famy - Thiết bị điện phân trực tiếp từ nước RO, công nghệ lần đầu tiên xuất hiện trên thế giới.

Link nội dung: https://vosc.edu.vn/ph-a21090.html