Co giật mí mắt trái không đơn thuần là một hiện tượng ngẫu nhiên, mà còn là dấu hiệu cảnh báo về các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn. Để tìm hiểu rõ hơn, hãy để ThS.BS Phạm Huy Vũ Tùng, Trung tâm Mắt Công Nghệ Cao, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM giải thích rõ hơn về nguyên nhân và cách phòng ngừa hiện tượng qua bài viết này.
Giật mí mắt trái là tình trạng gì?
Giật mí mắt trái là hiện tượng các cơ mí mắt trái co thắt không tự chủ, xảy ra lặp đi lặp lại và kéo dài từ vài giây đến vài phút. Co giật mí mắt trái có hai loại: nguyên phát và thứ phát.
Co giật mí nguyên phát là loại co giật mí không rõ nguyên nhân cụ thể, thường xảy ra tự phát và không liên quan đến bất kỳ bệnh lý nền nào khác. Còn co giật mí thứ phát do 1 bệnh lý nền nào đó gây ra. Nhưng đa phần các trường hợp co giật mí mắt trái là dấu hiệu của hội chứng co giật nhãn cầu tự phát lành tính (Benign Essential Blepharospasm - BEBS).
Thông thường, giật mí mắt trái xảy ra bất ngờ, không có dấu hiệu báo trước. Phần lớn các trường hợp đều vô hại, không gây đau đớn và sẽ tự khỏi mà không cần đến sự can thiệp y tế. Tuy nhiên, với những cơn co giật kéo dài hoặc tái phát thường xuyên, tình trạng này có thể gây khó chịu và phiền toái đến sinh hoạt cũng như tâm lý của người bệnh.
Nguyên nhân gây co giật mí mắt trái
Một số nguyên nhân dưới đây có thể gây ra co giật mí mắt trái như:
1. Do thiếu ngủ hoặc mất ngủ kéo dài
Tình trạng thiếu ngủ hoặc mất ngủ kéo dài không chỉ khiến cơ thể mệt mỏi mà còn là một trong những nguyên nhân phổ biến gây ra hiện tượng giật mí mắt trái. Khi cơ thể không được nghỉ ngơi đầy đủ, các cơ mắt dễ bị căng thẳng và hoạt động quá mức, dẫn đến tình trạng co giật không tự chủ [1].
Theo Good Vision for Life - 1 chiến dịch của Optometry Australia, thiếu ngủ có thể gây ra hiện tượng giật mắt hoặc co thắt mí mắt, kèm theo các triệu chứng khác như mờ mắt, khô mắt và nhạy cảm với ánh sáng. Những vấn đề này thường xảy ra do sự mệt mỏi làm ảnh hưởng đến các chất dẫn truyền thần kinh trong não - những chất đóng vai trò kiểm soát chuyển động cơ. Khi bị rối loạn, chúng có thể gây ra các cơn giật mắt khó chịu.
2. Tinh thần luôn căng thẳng
Căng thẳng có thể là nguyên nhân gây ra chứng giật mí mắt trái. Khi cơ thể mệt mỏi, chức năng của chất dẫn truyền thần kinh có thể bị rối loạn, dẫn đến tình trạng co giật cơ, đặc biệt là khu vực xung quanh mắt.
Bên cạnh đó, mức độ cortisone - loại hormone liên quan đến căng thẳng - nếu tăng cao cũng có thể ảnh hưởng làm tăng nguy cơ co giật mí mắt. Sự mất cân bằng này không chỉ gây ra co giật mà còn làm tăng cảm giác khó chịu và ảnh hưởng đến hoạt động hàng ngày.
Các hoạt động như thiền định, yoga hoặc các bài tập thở sâu không chỉ giúp giảm căng thẳng mà còn cải thiện sức khỏe toàn diện, ngăn ngừa các vấn đề liên quan đến thần kinh cơ.
3. Sử dụng quá mức bia rượu và các chất kích thích
Các chất kích thích như caffeine, nicotine, và rượu có thể kích hoạt hệ thần kinh làm việc quá mức, dẫn đến tình trạng co thắt cơ ở mí mắt trái. Caffeine - không chỉ xuất hiện trong cà phê mà còn có trong trà và nước ngọt - là tác nhân thường gặp gây kích thích thần kinh, làm tăng sự tỉnh táo nhưng cũng khiến cơ bắp hoạt động không kiểm soát. Nicotine từ thuốc lá cũng có tác động tương tự, gây ảnh hưởng đến cơ và dây thần kinh, làm gia tăng nguy cơ giật mí mắt.
Sử dụng quá mức các chất kích thích này còn khiến cơ thể không thể nghỉ ngơi đúng cách. Hệ quả là sự quá tải hoạt động của các cơ, bao gồm cả cơ mí mắt, dẫn đến các cơn co giật định kỳ, gây khó chịu và bất tiện trong sinh hoạt hàng ngày.
4. Cơ thể bị thiếu hụt vitamin và khoáng chất
Sự thiếu hụt vitamin và khoáng chất có thể là nguyên nhân gián tiếp gây ra tình trạng giật mí mắt trái. Các vi chất như vitamin B12, vitamin D và magie đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa hoạt động của hệ thần kinh và cơ bắp. Khi cơ thể không được cung cấp đủ các chất này, các cơ có thể hoạt động bất thường, dẫn đến hiện tượng giật mí khó chịu.
Ngoài ra, sự thiếu hụt vitamin và khoáng chất còn gây ra hiệu ứng domino với những tác động tiêu cực khác như mệt mỏi kéo dài, suy giảm miễn dịch, ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể. Dù chưa có nghiên cứu khẳng định chắc chắn, việc bổ sung đầy đủ dinh dưỡng là cách hiệu quả để cải thiện tình trạng giật mí mắt trái và duy trì sức khỏe.
Bị giật mí mắt trái là dấu hiệu của bệnh gì?
Dù thông thường bị giật mí mắt trái chỉ gây bất tiện nhỏ và tự biến mất sau 1 thời gian, nhưng trong 1 số trường hợp, đây có thể là dấu hiệu của các bệnh lý về mắt hoặc hệ thần kinh. Dưới đây là bệnh lý phổ biến gây nên tình trạng giật mí mắt liên tục:
- Viêm bờ mi: Đây là bệnh lý phổ biến do vi khuẩn hoặc tắc nghẽn tuyến dầu ở mí mắt, khiến mắt bị kích ứng và sưng đỏ. Viêm bờ mi không chỉ gây giật mí mắt mà còn đi kèm với triệu chứng khó chịu như ngứa, rát và cộm mí mắt.
- Viêm kết mạc: Viêm kết mạc, hay còn gọi là đau mắt đỏ, thường do virus, vi khuẩn hoặc dị ứng gây ra. Bệnh này làm mắt đỏ, sưng và tiết dịch nhầy, đồng thời có thể kích thích co thắt các cơ mí, dẫn đến giật mí mắt.
- Tiếp xúc với môi trường ô nhiễm: Thường xuyên tiếp xúc với khói bụi, hóa chất hoặc ánh sáng mặt trời mạnh có thể gây kích ứng mắt, làm mí mắt giật không kiểm soát.
- Liệt dây thần kinh mặt: Đây là tình trạng tổn thương dây thần kinh số VII, khiến các cơ mặt, bao gồm mí mắt, hoạt động bất thường. Tình trạng này có thể dẫn đến giật mí mắt hoặc co thắt liên tục trên khuôn mặt.
- Bệnh Parkinson: Bệnh lý thần kinh gây ảnh hưởng đến khả năng vận động, trong đó bao gồm cả co thắt cơ không kiểm soát. Hiện tượng giật mí mắt có thể là dấu hiệu ban đầu của tình trạng này [2].
- Rối loạn trương lực cơ: Đây là 1 loại rối loạn thần kinh hiếm gặp, khiến các cơ bắp hoạt động không đồng bộ, dẫn đến co thắt cơ mí mắt thường xuyên.
>> Tìm hiểu thêm về tình trạng: Mí mắt dưới bị giật liên tục
Triệu chứng báo hiệu người bệnh cần đến gặp bác sĩ để kiểm tra?
Nếu giật mí mắt trái liên tục kéo dài hoặc đi kèm các triệu chứng bất thường, đó có thể là dấu hiệu cảnh báo bạn nên đi khám bác sĩ [3] ngay:
Nếu bạn đã thử nghỉ ngơi, giảm căng thẳng, cắt giảm caffeine và rượu mà tình trạng vẫn không cải thiện, hãy nhanh chóng đến bác sĩ nhãn khoa để kiểm tra. Phát hiện và điều trị sớm không chỉ giúp giảm triệu chứng mà còn ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe của bản thân.
>> Tham khảo tình trạng: Giật mí dưới mắt phải
Cách chữa tình trạng co giật mí mắt trái
Có thể áp dụng các biện pháp dưới đây để chữa trị tạm thời cho tình trạng giật mí mắt trái:
1. Ngừng tiếp xúc với các thiết bị điện tử liên tục trong thời gian dài
Sử dụng máy tính, điện thoại hoặc các thiết bị điện tử quá lâu có thể gây căng thẳng cho mắt, làm tăng nguy cơ co giật mí. Hãy giảm thời gian sử dụng các thiết bị này và áp dụng quy tắc 20-20-20: Cứ mỗi 20 phút, hãy nhìn vào 1 vật cách xa 20 feet (khoảng 6 mét) trong 20 giây để mắt được nghỉ ngơi. Đừng quên giảm độ sáng màn hình và sử dụng kính chống ánh sáng xanh nếu cần.
2. Nghỉ ngơi và ngủ đủ giấc mỗi ngày
Để mắt có đủ thời gian để nghỉ ngơi, hãy đảm bảo ngủ đủ 7-8 tiếng mỗi đêm và thiết lập giờ giấc ngủ hợp lý để đôi mắt luôn khỏe mạnh và hoạt động hiệu quả. Ngủ đủ giấc để giảm tình trạng giật mí mắt, khi cơ thể được nghỉ ngơi đầy đủ, hệ thần kinh sẽ ổn định hơn, giúp giảm căng thẳng và thư giãn cơ mí mắt. Thiếu ngủ không chỉ khiến mắt mệt mỏi mà còn làm tăng nguy cơ kích thích thần kinh, dẫn đến co giật mí.
3. Hạn chế đồ uống chứa chất kích thích
Hạn chế sử dụng đồ uống chứa chất kích thích như cà phê, trà đậm, nước tăng lực hoặc rượu có thể giúp giảm tình trạng giật mí mắt. Giảm lượng tiêu thụ các loại đồ uống này, đặc biệt là vào buổi tối, để cơ thể và mắt được thư giãn.Thay vào đó, bạn nên uống nhiều nước, bổ sung các loại nước ép trái cây hoặc trà thảo mộc để giúp cơ thể và đôi mắt thư giãn hơn, từ đó cải thiện hiệu quả tình trạng giật mí mắt trái.
4. Chườm ấm mắt trái
Chườm ấm mắt trái là một cách đơn giản nhưng mang lại hiệu quả cao trong việc làm dịu tình trạng mí mắt bị giật. Hơi ấm từ khăn chườm giúp kích thích tuần hoàn máu quanh vùng mắt, làm dịu các cơ mí bị căng thẳng và thư giãn dây thần kinh. Bạn chỉ cần dùng 1 chiếc khăn sạch, ngâm vào nước ấm, vắt khô và đắp lên mắt trái trong 5-10 phút. Thực hiện đều đặn sẽ giúp giảm co giật mí mắt và mang lại cảm giác dễ chịu cho đôi mắt.
Nếu thực hiện tất cả các biện pháp trên mà tình trạng giật mí vẫn không thuyên giảm và còn xuất hiện triệu chứng bất thường khác, hãy hãy liên hệ ngay với Trung tâm Mắt - Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM và Đơn vị Mắt - Trung tâm khám chữa bệnh Tâm Anh Quận 7 để nhận được tư vấn và hỗ trợ sớm nhất.
Kính gửi Quý kháchCảm ơn Quý khách đã gửi thông tin liên hệ đến Bệnh viện đa khoa Tâm Anh THÔNG TIN CỦA QUÝ KHÁCH Họ tên Khách hàng:'+txthoten+' Số điện thoại:'+txtdienthoai+' Địa chỉ: '+txtdiachi+'Email: '+txtmail+'Ngày sinh: '+txtngaysinh+' Nội dung: '+txtnoidung+' Trân trọng. HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANHHà Nội108 Hoàng Như Tiếp, P.Bồ Đề, Q.Long Biên, TP.Hà NộiHotline: 024 7106 6858 - 024 3872 3872TP.HCM2B Phổ Quang, P.2, Q.Tân Bình, TP.Hồ Chí MinhHotline: 0287 102 6789 - 093 180 6858Fanpagehttps://www.facebook.com/benhvientamanh '; jQuery('#div_kq_lienhe').html(nd); jQuery('#div_kq_lienhe').addClass("active"); jQuery("#div_kq_lienhe #form_close").click(function () { jQuery('#div_kq_lienhe .mail_thongbao').remove(''); jQuery('#div_kq_lienhe').removeClass('active'); }); jQuery("body").removeClass("load"); document.getElementById("frm_canhan").reset(); }, 200: function (){ } } }); //document.getElementById("frm_canhan").reset(); return false; } }); } }); jQuery("#txtdienthoai").keypress(function (e) { if (String.fromCharCode(e.keyCode).match(/[^0-9]/g)) return false; }); jQuery(function() { jQuery(function ($) { jQuery.datepicker.regional["vi-VN"] = { closeText: "Đóng", prevText: "Trước", nextText: "Sau", currentText: "Hôm nay", monthNames: ["Tháng một", "Tháng hai", "Tháng ba", "Tháng tư", "Tháng năm", "Tháng sáu", "Tháng bảy", "Tháng tám", "Tháng chín", "Tháng mười", "Tháng mười một", "Tháng mười hai"], monthNamesShort: ["Tháng 1", "Tháng 2", "Tháng 3", "Tháng 4", "Tháng 5", "Tháng 6", "Tháng 7", "Tháng 8", "Tháng 9", "Tháng 10", "Tháng 11", "Tháng 12"], dayNames: ["Chủ nhật", "Thứ hai", "Thứ ba", "Thứ tư", "Thứ năm", "Thứ sáu", "Thứ bảy"], dayNamesShort: ["CN", "Hai", "Ba", "Tư", "Năm", "Sáu", "Bảy"], dayNamesMin: ["CN", "T2", "T3", "T4", "T5", "T6", "T7"], weekHeader: "Tuần", dateFormat: "dd/mm/yy", firstDay: 1, isRTL: false, showMonthAfterYear: false, yearSuffix: "" }; jQuery.datepicker.setDefaults(jQuery.datepicker.regional["vi-VN"]); }); jQuery('#txtngaysinh').datepicker({ changeMonth: true, changeYear: true, yearRange: "-150:+0", maxDate: new Date() }); }); });Thông qua những chia sẻ trên, hy vọng đã trả lời được câu hỏi “Giật mí mắt trái là dấu hiệu của bệnh gì?” cùng với các nguyên nhân phổ biến và cách xử lý hiệu quả. Nếu xảy ra các dấu hiệu nghiêm trọng, đừng ngần ngại đến gặp bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn và điều trị kịp thời.