Phân tử ADN tái tổ hợp là gì? Là phân tử DNA được tạo thành từ hai hay nhiều trình tự DNA của các loài sinh vật khác nhau. Công nghệ DNA tái tổ hợp đã đóng góp một cách quan trọng vào sự phát triển của nhiều lĩnh vực trong xã hội, đặc biệt là trong lĩnh vực y khoa. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về phân tử ADN tái tổ hợp cũng như quá trình tái tổ hợp ADN.
Phân Tử ADN Tái Tổ Hợp Là Gì?
DNA tái tổ hợp(viết tắt là rDNA) là phân tử DNA được tạo thành từ hai hay nhiều trình tự DNA của các loài sinh vật khác nhau.
Trong kỹ thuật di truyền, DNA tái tổ hợp thường là được tạo thành từ việc gắn những đoạn DNA có nguồn gốc khác nhau vào trong vectơ tách dòng. Những vectơ tách dòng mang DNA tái tổ hợp này có thể biểu hiện thành các protein tái tổ hợp trong các sinh vật. Các phân tử DNA tái tổ hợp đôi khi được gọi là DNA khảm vì chúng có thể được tạo thành từ vật liệu từ hai loài khác nhau.
Tóm lại, phân tử ADN tái tổ hợp là đoạn ADN của tế bào cho kết hợp với ADN của plasmid.
Quá Trình Tái Tổ Hợp ADN
Quá trình tái tổ hợp ADN yêu cầu cần có sự chính xác cao, từ việc lựa chọn gen đích, cắt nối ADN đến việc chuyển giao DNA tái tổ hợp vào tế bào nhận.
Có thể bạn quan tâm: Vai Trò Của Enzim ADN Polimeraza Trong Quá Trình Nhân Đôi ADN
Nguyên Liệu Công Nghệ ADN Tái Tổ Hợp
Bao gồm:
Gen đích (Gen cần chuyển)
Tách chiết bộ ADN của sinh vật chứa gen cần chuyển bằng nhiều phương pháp khác nhau. Theo đó, người ta có thể tách chiết DNA bằng hóa chất Phenol-chloroform, CTAB, Trizol,… hoặc có thể sử dụng bộ kit tách chiết thương mại có sẵn trên thị trường như ABT, Qiagen, Thermo,…
Khuếch đại các đoạn gen mong muốn bằng kỹ thuật PCR: Sử dụng các cặp mồi đặc hiệu để nhân nhanh số lượng các đoạn phân tử DNA chứa gen đích qua các chu kì nhiệt.
Các loại Enzyme
Có 2 loại enzyme chính trong công nghệ DNA tái tổ hợp, đó là:
- Enzyme cắt (restriction enzyme, RE): Có vai trò cắt chính xác các đoạn gen đích bằng các trình tự đặc hiệu trên đoạn DNA, đồng thời cắt mở vòng các vector chuyển gen.
- Enzyme nối (DNA ligase): Có vai trò nối các đoạn DNA lại với nhau.
Thể truyền (Vector chuyển gen)
Thể truyền có bản chất là các phân tử DNA mang các đặc điểm sau:
- Có khả năng tự nhân lên độc lập với tế bào chủ
- Có khả năng gắn các phân tử DNA ngoại lại mà không làm mất đi khả năng tự nhân lên
- Có các trình tự nhận biết của enzyme cắt
- Có chứa các đoạn gen đánh dấu giúp nhận biết trong quá trình biểu hiện gen.
Thể truyền thường có 2 loại chính:
- Plasmid: Là các DNA vòng kép nằm trong tế bào chất của vi khuẩn
- Phage: Là virus của các vi khuẩn, có khả năng chuyển các đoạn gen lớn
Quy Trình Tái Tổ Hợp ADN
Gồm 4 công đoạn:
- Thu nhận DNA chứa gen đích từ tế bào chủ
- Cắt lấy gen cần chuyển và thể truyền bằng cùng 1 loại enzyme cắt
- Gắn gen cần chuyển vào thể truyền bằng enzyme nối
- Chuyển các DNA tái tổ hợp vào tế bào nhận và tạo điều kiện giúp nó biểu hiện
Ứng Dụng Phân Tử ADN Tái Tổ Hợp Trong Y Học
Công nghệ DNA tái tổ hợp đã và đang được ứng dụng phổ biến trong Y khoa. Điển hình có thể kể đến là:
- Sử dụng DNA tái tổ hợp để sản xuất insulin giúp tăng cường nguồn cung cấp hormon insulin, giảm chi phí sản xuất.
- DNA tái tổ hợp của kháng nguyên bề mặt virus viêm gan B được sản xuất trong tế bào nấm men để đưa vào vắc xin.
- Công nghệ tái tổ hợp DNA cho phép sản xuất hormone tăng trưởng từ nguồn gốc tổ hợp, giúp hỗ trợ sự phát triển ở những người có vấn đề tại tuyến yên hoặc các tình trạng rối loạn yếu tố tăng trưởng khác.
- Sử dụng DNA tái tổ hợp để sản xuất yếu tố đông máu VIII, giúp cung cấp giải pháp mới cho người bệnh.
- DNA tái tổ hợp sử dụng để phát triển các kỹ thuật chẩn đoán HIV
Trên đây là những thông tin cơ bản về phân tử ADN tái tổ hợp. Nếu có nhu cầu xét nghiệm ADN ở Hà Nội, xét nghiệm NIPT ở Hà Nội, bạn đừng quên liên hệ ngay với VIETGEN để được hỗ trợ tốt nhất.
Nguồn tham khảo: https://vi.wikipedia.org/wiki/DNA_tái_tổ_hợp
Thông tin liên hệ:
TRUNG TÂM NGHIÊN CỨU VÀ ỨNG DỤNG GEN CÔNG NGHỆ CAO - VIETGEN
- Trụ sở chính: Số 3, ngõ 1, Lê Văn Thiêm, Nhân Chính, Thanh Xuân, Hà Nội
- Hệ thống văn phòng đại diện:
- Hotline: 083-527-5588 | 096-6593-797
- Email: vietgen2021@gmail.com
- Website: www.vietgen.vn
- Fanpage: https://www.facebook.com/XetnghiemVIETGEN