Khoai tây màu xanh là một vấn đề đáng chú ý trong lĩnh vực thực phẩm, phản ánh những rủi ro tiềm ẩn cho sức khỏe con người. Bài viết này sẽ khám phá sâu hơn về hiện tượng này, giúp người tiêu dùng nhận biết và lựa chọn an toàn hơn trong chế độ ăn uống hàng ngày.
Tìm hiểu chung về khoai tây
Khoai tây, hay còn gọi là Solanum tuberosum, là một loại củ phát triển dưới mặt đất của cây khoai tây. Cây thuộc họ Cà, cùng họ với các loại cây như cà chua và thuốc lá.
Nguồn gốc của khoai tây bắt nguồn từ Nam Mỹ, và nó đã được đưa vào Châu Âu vào thế kỷ 16. Hiện nay, khoai tây được trồng với nhiều giống khác nhau trên khắp thế giới.
Khoai tây không chỉ là một loại củ linh hoạt mà còn có giá thành phải chăng, dễ trồng và chăm sóc, nên thường được nhiều gia đình ở Việt Nam chọn làm thực phẩm chính trong bữa ăn hàng ngày.
Người ta có thể chế biến khoai tây theo nhiều cách khác nhau, từ việc luộc, chiên, đến nướng và nó thường trở thành một món ăn nhẹ được yêu thích bởi nhiều người.
Tại sao khoai tây lại chuyển sang màu xanh?
Hiện tượng khoai tây chuyển sang màu xanh thường xảy ra khi củ khoai tiếp xúc nhiều với ánh sáng mặt trời. Khi đó, những mảng màu xanh bắt đầu xuất hiện và dần lan ra khắp củ. Nguyên nhân chủ yếu là do sự hình thành chất diệp lục bên dưới lớp vỏ khoai.
Mặc dù diệp lục là hợp chất phổ biến trong các loại rau xanh và hoàn toàn an toàn cho sức khỏe, nhưng sự xuất hiện của màu xanh này cũng cảnh báo rằng khoai tây đã bắt đầu sản sinh ra glycoalkaloid, hay còn gọi là solanine.
Solanine là một cơ chế bảo vệ tự nhiên của khoai tây nhằm chống lại tác động của tia UV, côn trùng, động vật và các loại nấm gây hại. Chất này hoạt động bằng cách ức chế một số enzyme, từ đó làm ảnh hưởng đến các chất dẫn truyền thần kinh. Ngoài ra, solanine còn có khả năng gây tổn hại đến màng tế bào và làm thay đổi tính thấm của ruột, do đó, việc tiêu thụ khoai tây có màu xanh có thể tiềm ẩn những rủi ro cho sức khỏe.
Khoai tây màu xanh có ăn được không?
Theo tạp chí Best Life, khoai tây chuyển sang màu xanh có thể chứa hàm lượng cao solanine, một chất gây ngộ độc cho con người. Cụ thể, khi vỏ khoai tây có màu xanh, tinh bột trong khoai sẽ chuyển hóa thành đường, và lượng đường này sẽ tạo ra các alcaloid độc hại như solanine và chaconine-alpha, gây ra tình trạng ngộ độc. Mặc dù ăn một lượng nhỏ có thể dẫn đến các vấn đề về tiêu hóa, nhưng vẫn nên thận trọng.
Hàm lượng solanine thường tập trung chủ yếu ở vỏ khoai tây, vì vậy bạn có thể gọt bỏ vỏ hoặc loại bỏ một số mắt khoai. Tuy nhiên, phương pháp này chỉ làm giảm khoảng 30% hàm lượng độc tố. Do đó, các chuyên gia khuyên rằng bạn không nên ăn khoai tây màu xanh và tốt nhất là loại bỏ chúng.
Tác động của việc ăn khoai tây màu xanh
Nếu bạn ăn phải khoai tây chuyển màu xanh, solanine sẽ gây vị đắng và cảm giác nóng rát, ngứa trong cổ họng. Trong trường hợp này, bạn cần theo dõi các triệu chứng ngộ độc do solanine gây ra.
Các triệu chứng nhẹ và thường gặp có thể bao gồm đau bụng, sốt, tiêu chảy, đau đầu, nôn mửa, và khó thở. Những triệu chứng nghiêm trọng hơn có thể dẫn đến tê liệt, co giật, hôn mê, và thậm chí tử vong.
Nếu gặp triệu chứng nhẹ, chúng có thể thuyên giảm và biến mất trong vòng 24 giờ. Tuy nhiên, nếu triệu chứng nặng hơn xuất hiện, bạn nên ngay lập tức liên hệ với bác sĩ hoặc đến trung tâm y tế gần nhất để được tư vấn và điều trị kịp thời.
Cách bảo quản khoai tây đúng cách
Khi mua khoai tây, trước tiên bạn nên kiểm tra và loại bỏ những củ bị bầm dập hoặc hư hỏng để không làm ảnh hưởng đến những củ khác. Sau đó, cất giữ khoai ở nơi tối, thoáng mát như gầm tủ bếp hoặc tầng hầm, tránh ánh sáng mặt trời và đèn huỳnh quang, cũng như nơi ẩm ướt để ngăn tình trạng khoai tây mọc mầm.
Trước khi bảo quản, bạn không nên rửa khoai tây bằng nước, vì điều này có thể làm ẩm vỏ khoai, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển và dẫn đến hỏng. Thay vào đó, hãy dùng khăn hoặc bàn chải khô để loại bỏ bụi bẩn.
Sử dụng túi lưới để bảo quản khoai tây giống như các siêu thị làm. Nếu không có, bạn có thể để khoai trong túi giấy hoặc hộp có lỗ thông hơi. Đặt một tờ báo giữa các củ khoai và đậy kín hộp bằng báo để đảm bảo thông thoáng.
Ở nhiệt độ từ 6 đến 10 độ C, khoai tây có thể được bảo quản trong nhiều tháng mà không lo mọc mầm. Nghiên cứu cho thấy việc giữ khoai ở nhiệt độ mát có thể kéo dài thời gian sử dụng lên gấp bốn lần so với nhiệt độ phòng, đồng thời vẫn giữ được hàm lượng vitamin C. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng nhiệt độ quá thấp có thể làm khoai trở nên ngọt, ảnh hưởng đến sức khỏe của bạn.
Tóm lại, khoai tây màu xanh không chỉ là hiện tượng tự nhiên mà còn là dấu hiệu cảnh báo về sự hiện diện của glycoalkaloid, một chất có thể gây hại cho sức khỏe. Việc nhận biết và hiểu rõ nguyên nhân dẫn đến sự chuyển màu này là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình. Người tiêu dùng nên cẩn thận khi chọn mua và sử dụng khoai tây, đảm bảo loại bỏ những phần có màu xanh hoặc tốt nhất là không nên ăn khoai tây màu xanh.